In haar 25e bulletin presenteert de onafhankelijke toezichthouder, de Suriname Economic Oversight Board (SEOB), belangrijke aanbevelingen voor het versterken van de structurele fundamenten van de Surinaamse economie. In haar analyse richt SEOB zich op vier belangrijke aandachtsgebieden die, samen met andere factoren, de groei en stabiliteit van de Surinaamse economie ondersteunen.

Analyse van beleidsconsistentie en begrotingssamenstelling
De SEOB-analyse toont de mate waarin begroting 2026 de beleidslijnen uit de Jaarrede 2025 volgt, met focus op veiligheid, fiscale stabiliteit, economische diversificatie, sociale bescherming en energietransitie. Sterke beleids-begrotingsconsistentie is zichtbaar bij ministeries als Justitie en Financiën, waar prioriteiten duidelijk zijn vertaald naar programma’s en budgetten. Bij ministeries als Natuurlijke Hulpbronnen en Onderwijs is er gedeeltelijke vertaling van beleidsvoornemens. Beperkte koppeling wordt vastgesteld bij Volksgezondheid en Openbare Werken, waar vertaling naar begroting nog onvoldoende concreet is. Een geloofwaardig begrotingsbeleid vereist correcte administratieve verwerking van financiële stromen. Trekkingen uit reserves moeten als financiering worden geboekt, niet als inkomsten. Transparante scheiding tussen inkomsten, uitgaven en financiering is essentieel voor vertrouwen. Het schuldenplan vormt met het financieringsplan een cruciaal raamwerk voor duurzaam schuldbeheer.

Monetaire ontwikkelingen
De inflatie liep in augustus 2025 verder op en kwam uit op 10,8%. Deze stijging werd vooral veroorzaakt door een groei van de geldhoeveelheid en een zwakkere wisselkoers. De Surinaamse dollar bleef onder druk staan en de girale wisselkoers steeg in september naar ongeveer SRD 38,4 per Amerikaanse dollar. Tegelijkertijd nam de basisgeldhoeveelheid met 1,8% toe, ondanks ingrepen van de Centrale Bank van Suriname. Ook de bredere geldhoeveelheid groeide stevig. De liquiditeitenmassa (M2) steeg met 5,8%, wat de inflatiedruk en wisselkoersschommelingen kan aanwakkeren. Daarnaast blijft de staatsschuld een punt van zorg. De schuldquote ligt ruim boven het wettelijke plafond van 60% van het BBP, waardoor een samenhangende aanpak nodig blijft.

Bankensector
De bankensector liet in augustus 2025 een stabiel beeld zien. De financiële buffers blijven sterk, maar lenen blijft duur.De gemiddelde leenrente bleef hoog op 14,5%, terwijl spaarders een gemiddelde rente van 6,5% ontvingen. Dit houdt sparen aantrekkelijk, maar beperkt het rendement.Positief is de verdere verbetering van de kredietkwaliteit. Het aandeel niet-renderende leningen daalde naar 3,1%, ruim onder de norm van de Centrale Bank van Suriname. Hoewel banken goed gekapitaliseerd zijn, vraagt de combinatie van hoge rentes en economische onzekerheid om voorzichtig risicobeheer. Prudent toezicht blijft daarbij cruciaal voor de financiële stabiliteit.

Staatsschuld
In augustus 2025 steeg de staatsschuldquote naar 88,3% van het BBP, een stijging van 3,7 procentpunt. Dit niveau blijft ver boven het wettelijk schuldplafond van 60% (25% binnenlands, 35% buitenlands). Als overheidstekorten aanhouden, zal de staatsschuld komende maanden onder druk blijven. Actief en deskundig schuldbeheer is daarom prioritair voor financiële stabiliteit. Beleid moet zich richten op optimaliseren van looptijden, rentekosten en risicoprofiel. Deze aanpak is nodig om schuldenlast op lange termijn beheersbaar te houden. Vertrouwen van investeerders kan worden versterkt door transparant en voorspelbaar beleid. De SEOB benadrukt dat duurzaam schuldbeheer integraal onderdeel moet zijn van begrotingsbeleid.

Vooruitzichten en Aanbevelingen
De SEOB schetst in haar nieuwste bulletin een nuchter maar waarschuwend beeld van de Surinaamse economie. Ondanks eerdere tekenen van stabilisatie staan inflatie, wisselkoersdruk en structurele begrotingstekorten opnieuw centraal. Volgens de toezichthouder vraagt deze situatie om consistent beleid en versterking van de economische fundamenten. In dat kader formuleert de SEOB een aantal kernpunten die richtinggevend zijn voor duurzaam herstel.

  • Fiscale discipline en transparantie: Strikte begrotingsdiscipline, een helder middellangetermijnkader voor belastingbeleid en transparante financiële verslaglegging zijn essentieel om macro-economische stabiliteit te behouden.
  • Schuldbeheer en financiering: Actief en deskundig schuldmanagement is noodzakelijk om de hoge schuldquote beheersbaar te houden en de druk op overheidsfinanciën te verminderen.
  • Economische diversificatie en groei: Verbreding van de economie buiten de mijnbouw, met nadruk op landbouw, visserij, diensten en (eco-)toerisme, is cruciaal voor duurzame inkomsten en exportgroei.
  •  Institutionele versterking en vertrouwen: Versterking van instituten, afstemming tussen begrotings- en monetair beleid en heldere communicatie zijn nodig om inflatie te beteugelen en het vertrouwen van burgers en investeerders te herstellen.

Download het volledig document hier: SEOB BULLETIN 2025