Met het oog op de visie voor 2050, waarin Suriname zich ontwikkelt tot een duurzame, inclusieve en welvarende natie, presenteert de VSB haar geactualiseerde 10-puntenagenda. Deze agenda biedt richtinggevende prioriteiten die regeringen overstijgen en houvast geven aan zowel beleidsmakers als ondernemers bij de noodzakelijke transformatie van ons land.
Hiermee werpt de VSB een vooruitblik op de Jaarrede die op 1 oktober 2025 door de nieuwe president van Suriname in De Nationale Assemblee zal worden uitgesproken, 
  1. Goed Bestuur en Versterking van Instituties
Het herstellen van vertrouwen in overheidsbeleid begint met transparantie en verantwoordingsplicht. Het bedrijfsleven dringt erop aan dat de regering regelmatig rapporteert aan De Nationale Assemblee en het publiek over de voortgang van beleidsinitiatieven en financiële middelen. Daarbij is het versterken van instituties cruciaal: onafhankelijke en robuuste instituties zorgen voor stabiliteit, geloofwaardigheid en continuïteit. Consistente handhaving van wetgeving en actieve corruptiebestrijding zijn noodzakelijke voorwaarden om het juiste investeringsklimaat te creëren.
De VSB, opgericht in 1950, is in de 75 jaar van haar bestaan uitgegroeid tot een overkoepelende werkgeversorganisatie van lidbedrijven. Zij komt op voor de belangen van haar leden en zet zich in voor de bevordering van het economisch en sociaal welzijn van de Surinaamse gemeenschap.
In dit kader, is een belangrijk onderdeel van goed bestuur de sociale paragraaf: bescherming van de meest kwetsbaren en het scheppen van perspectief voor brede lagen van de bevolking. Het IMF heeft hier in de afgelopen jaren met nadruk op gewezen, maar dit kreeg nauwelijks serieuze aandacht van de vorige regering en de respectieve ministers van Sociale Zaken en Volkshuisvesting. In de toekomst is het essentieel dat sociaal beleid niet wordt verwaarloosd, maar wordt verankerd in structurele hervormingen en beter bestuur. Alleen zo kan de samenleving werkelijk profiteren van economische groei en hervormingen.
  1. Versterking van preventieve gezondheidszorg (SDG 3)
Investeren in preventieve gezondheidszorg is essentieel. Het bedrijfsleven pleit voor meer middelen voor de RGD en MZ, en voor herstructurering van het BOG. Brede toegang tot gezondheidszorg, ook in het binnenland, is noodzakelijk om de productiviteit van de bevolking te verhogen en een gezonde basis te leggen voor economische groei.
  1. Investeren in beroepsonderwijs en capacity building (SDG 4)
Naast het versterken van het Lager Beroepsonderwijs met nadruk op ICT, milieu en toerisme, vraagt het bedrijfsleven ook structurele investeringen in capacity building. Dit betekent: (i) meer agrarisch en technisch onderwijs gericht op innovatieve productiesystemen en circulaire economie; (ii) betere aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven; en (iii) fiscale prikkels die werknemers en werkgevers stimuleren om in permanente educatie te investeren. Zo kan de toekomstige arbeidsmarkt inspelen op de vraag naar geschoolde arbeidskrachten in energie, agro, toerisme, logistiek en productie.
  1. Hervorming van de publieke sector (SDG 8)
De publieke sector moet efficiënter en effectiever worden ingericht, met actieve betrokkenheid van de private sector. Het omzetten van staatsbedrijven naar Public-Private Partnerships (PPP’s) kan innovatie en productiviteit vergroten. Daarbij hoort ook een vermindering van bureaucratie en het versterken van uitvoeringsorganen zodat beleid niet enkel op papier blijft.
Tegelijkertijd is het noodzakelijk dat de enorme corruptie binnen de publieke sector actief wordt aangepakt. Onafhankelijke controlemechanismen zijn dringend nodig om corruptieve praktijken in zowel de publieke sector, staatsbedrijven als de private sector terug te dringen. Alleen door een daadkrachtige aanpak van integriteitsschendingen kan het vertrouwen in de overheid hersteld worden en ontstaat een gelijk speelveld waarin zowel ondernemers als burgers profiteren van transparantie en verantwoordingsplicht.
  1. Corruptiebestrijding en naleving van wet- en regelgeving (SDG 16)
Naleving van wet- en regelgeving is van cruciaal belang voor een eerlijk ondernemersklimaat. Het bedrijfsleven roept op tot strikte controlemechanismen in vergunningen- en aanbestedingsprocedures. Dit is een directe maatregel tegen corruptie en oneerlijke concurrentie, wat uiteindelijk een gelijk speelveld voor alle bedrijven creëert.
Daarnaast is openbaarheid van bestuur een belangrijke voorwaarde. De publieke bekendmaking van verstrekte vergunningen, subsidies en andere faciliteiten moet standaard worden ingevoerd. Dit vergroot de transparantie en maakt het mogelijk dat zowel burgers als bedrijven toezicht houden op de rechtmatigheid van besluiten. Alleen door openheid en integriteit kan de overheid duurzame groei en vertrouwen in de samenleving waarborgen.
  1. Grondenrechten in Suriname (SDG 10 & 16)
De erkenning van grondenrechten voor inheemse en tribale volken blijft een complexe, maar noodzakelijke stap richting sociale rechtvaardigheid en duurzame ontwikkeling. Het bedrijfsleven onderstreept dat duidelijkheid en rechtszekerheid op dit vlak ook van belang zijn voor investeringsbeslissingen en nationale cohesie.
  1. Duurzaam beheer van inkomsten uit carbon credits (SDG 13 & 17)
De inkomsten uit carbon credits moeten transparant en toekomstgericht worden ingezet. Het reserveren van een groter deel van de opbrengsten voor achtergestelde- en achtergehouden gemeenschappen in Paramaribo, de kustvlakte en het binnenland is noodzakelijk om ongelijkheid te verminderen en duurzame ontwikkeling te bevorderen.
Daarnaast zouden de inkomsten ook deels moeten vloeien naar het Sovereign Wealth (Welfare) Fund, volgens de principes van equality en equity, zodat deze middelen strategisch kunnen worden herbelegd in duurzame investeringen voor de lange termijn. Op die manier dragen carbon credits niet alleen bij aan de klimaatdoelen, maar ook aan structurele versterking van de economie en sociale vooruitgang voor toekomstige generaties.
  1. Verantwoord gebruik van olie- en gasinkomsten en diversificatie van de economie (SDG 7, 8, 9 & 12)
De olie- en gassector kan tijdelijk bijdragen aan economische groei, maar de opbrengsten moeten gebruikt worden om de economie structureel te diversifiëren. Het accent ligt hierbij op:
  • Agro-industrie en toerisme (zoals in het Regeerakkoord benoemd)
  • Het verplaatsen van productie van ruwe grondstoffen naar halffabrikaten en eindproducten
  • Investeren in hernieuwbare energie en duurzame infrastructuur
Een goed functionerend Sovereign Wealth Fund moet dit proces faciliteren en toekomstige generaties beschermen.
  1. Suriname als logistieke hub voor de regio (SDG 9 & 17)
Suriname heeft potentieel als logistieke hub voor de Caribische regio en Zuid-Amerika. Hiervoor zijn investeringen in transport, havens, luchthavens en digitale infrastructuur noodzakelijk. Dit sluit aan bij de bredere diversificatiestrategie en versterkt de exportmogelijkheden van halffabrikaten en eindproducten.
  1. Fiscale prikkels voor groene investeringen, studie en woningbezit (SDG 8, 9 & 13)
Naast stimulansen voor groene investeringen en Local Content Beleid, pleit het bedrijfsleven voor gerichte fiscale prikkels:
  • Voor bedrijven en burgers die investeren in duurzame energie en technologie
  • Voor werknemers die investeren in hun opleiding en bijscholing
  • Voor jonge huishoudens die een eerste woning willen verwerven
Dit versterkt niet alleen economische participatie, maar ook sociale stabiliteit en duurzame groei.
De VSB kijkt ernaar uit dat de jaarrede van de president, behalve een beleids moment, ook een startpunt is voor structurele hervormingen en investeringen in menselijk kapitaal, diversificatie en institutionele versterking. Alleen zo kan Suriname de weg inslaan naar een toekomst waarin duurzame groei en gedeelde welvaart hand in hand gaan.